Prof. Mehmed Ali Ayninin kaleme aldigi bu kapsamli eser, Haci Bayram Velinin ilham verici düsüncelerinden yola cikarak bireyden topluma, egitimden ahlaka, iradeden karaktere uzanan derin bir fikir yolculugu sunuyor. Kitap, yalnizca bir biyografi degil; ayni zamanda egitimin toplumsal kalkinmadaki yeri, bireyin ahlaki gelisimi, özgürlük ve sorumluluk gibi temel kavramlar üzerinde yogunlasan felsefi bir incelemedir. Avrupa ile Islam dünyasi arasindaki egitim farklarini incelerken, Batinin bilimdeki ilerleyisi ile Dogunun kültürel zenginligi arasindaki dengeyi sorgular.
Cocuk ve genc egitimi, kadinlarin toplumsal rolü, bireysel irade ve ahlaki degerlerin gelisimi gibi konular titizlikle ele alinmistir. Eserde, egitim yalnizca bir bilgi aktarimi degil, ayni zamanda insani insan yapan manevi bir yolculuk olarak görülür. Materyalist filozoflara kisaca deginilse de, eserin ruhu kalp, duygu ve sezgi temellidir. Okuyucuyu düsünmeye ve sorgulamaya sevk eden bu eser, gecmisten bugüne egitim anlayisimiza isik tutuyor. Haci Bayram Velinin manevi mirasi, cagdas bir egitim vizyonuyla bulusuyor.
