45 yillik yasamina türlü badireler sigdiran Selanikli Ali Riza Efendinin tarihi bir karakter olmasina vesile olan tek hususiyet Mustafanin Atatürk babasi olmasidir. Oglunun Türkiye Cumhuriyeti Devletinin kurucu lideri olmasi, Ali Riza Efendiyi baba kimliginden alip tarihi bir karakter haline getirmistir. Böylelikle ona duyulan ilgi neticesinde ailesi ve soyu, akademik calismalara konu edinmistir. Öyle ki Ingiltere, Fransa, Amerika, Rusya gibi önemli ülkelerdeki arastirmacilar, Ali Riza Efendi ve ailesi hakkinda arastirmalar yapmislardir. Ali Riza Efendinin hayatiyla ilgili dönüm noktasi bize göre, Zübeyde Hanim ile yaptigi evlilik ve Mustafanin dogumu olmustur. Zor bir sürecin yansimasi olarak karsimiza cikan bu ci_ in aile hayati Osmanli-Sirp Savasi 1876-1877 ve 93 Harbi adi verilen Osmanli-Rus Harbinin 1877-1878 calkantili yillarina denk gelmektedir. 19 yüzyilda Selanik ve civarinda yasanan sancili günler bu evliligin kaderini sekillendirmistir. Balkanlarda asayis ortaminin bozulmasi ve cetecilik faaliyetleri Ali Riza Efendinin is ve aile hayatini etkilemis, istifasi ile i_ asindaki en önemli gerekce olmustur. Yasadigi sikintilara dayanamayan Ali Riza Efendi 23 Mayis 1886 tarihinde 45 yasinda Selanikte vefat etti ve ayni sehirdeki Hortaci Camiine defnedildi. Vefati üzerinden yillar gecmesine ragmen derli toplu müstakil bir eser yazilamayan Ali Riza Efendi hakkinda tarafimizca hazirlanan ve alaninda ilk olan elinizdeki bu eser, onun yasamina bir pencere acmaktadir. Günesin önündeki perdeyi aralamak okuyucularin gayretine birakilmistir.
Hayati, yasadiklari ve ailesiyle tarihi bir sürecin parcasi olan Ali Riza Efendi, tarihin kaydettigi en önemli aile babalari icerisindeki yerini böylelikle almistir.
