Aykut Köksalin kitaplasmamis kuramsal metinleri Bu Mekan Artik Bu Yer Degil basligi altinda bir araya geldi. ModernizmiTartismak alt basligini tasiyan kitapta, mimarliktan kente, cagdas sanat degerlendirmelerinden tarihyazimina ulasan yazilar, belirli bir izlek icinde bulusuyor.
Kitaba yazdigi önsözde Rifat Gökhan Kocyigit söyle diyor Aykut Köksalin, kuramsal calismalar yoluyla sanata ama özellikle de mimarliga katkisinda zaman ve mekan yoluyla yapmis oldugu cözümlemeler önemli bir yer tutuyor. Bu yönüyle Kantci bakisi cagdas mimarlik ve sanat gerekleri dogrultusunda yeniden yorumlayan Köksal, görsel sanatlarin yalniz kendi icindedegil, ayni zamanda bu sanatlarin müzik, edebiyat gibi sirali düzene dayali sanatlarla iliskisini a priori kosullar baglaminda güclü bir sekilde ortaya koyuyor.
Kantin duyarligin ön kosulu olarak ortaya koydugu zaman ve mekan, sanatsal varolusun da ön kosulu olarak halihazirda, a priori olarak verilidir. Kantta a priori, nesneye ait bir sart degil, bilen öznenin bilinen nesneye kattiklarinin bilgisidir. Bu yalnizca deneyimden bagimsiz ve deneyimi önceleyen degil, ayni zamanda evrensel ve zorunludur. Kant zaman ve mekani öznenin icine almakla birlikte öznenin aktif etkilerinin ulasamayacagi bir yere koyar. Buna göre mekan nesnelere, zaman da olaylara göre belirlenmez, tam tersine mekanin sundugu a priori sartlar nesnelerin, zaman da olaylarin belirleyici formudur.
Köksal, sanatin kurgusalligindan ve temsil gücünden yararlanarak bu a priori sartlarin dogasini, insan duyarligindaki sinirlarini, cercevesini kuramsal alanda farkli perspektiflerden ortaya cikariyor. Sanatin temsil gücünü, dönüslü düsünceyi harekete geciren bir manivela gibi kullaniyor. Mekanin mekanda temsili, zamanin zamanda temsili gibi ikinci düzey temsil etkinliklerinde, öznenin a priori kosullari nasil degistirip dönüstürerek sanatsal üretimin kurucu kosullarini belirleyebildigini gösteriyor. Köksal bu yolla, Kantin izlegini takip etmesine ragmen Kanttan farkli olarak zaman ve mekani öznenin aktif etkilerinin ulasamayacagi yerden cikariyor. Daha da ileri giderek sanatsal etkinliklerde zamanin mekanda temsil edilerek mekansallasmasi, mekanin da zamanda temsil edilerek zamansallasmasi yönünde yaratici öznenin nasil aktif bir konum üstlenebildigini göstererek izleyiciyi sanatin beliris kosullari konusunda uyariyor.
